تا کی بخندیم ؟
شادی چیست؟
حالتی مخالف غم و اندوه نیازی به تعریف ندارد همه می دانند
آیا شاد بودن خوب است؟
اکثر افراد شاید پاسخ دهند که در اکثر مواقع خوب است بستگی به موقعیت دارد
فی نفسه و بدون در نظر گرفتن جهات زمانی و مکانی و موقعی چه؟ در این که در همه حال و در هر موقعیت خوب نیست را هم اکثر افراد میدانند . اگر کسی به هر حال خوش و شاد باشد را ناپسند می شمارند مخصوصا اگر مغایر با حال دیگران باشد مثلا در هنگام مصیبت و رنج دیگران شادمانی قبیح است . و بی ادبی و بی شعوری و بی عاطفگی و حتی دشمنی و تمسخر تلقی میشود . بی جهتی شاد بودن را هم عیب میگیرند و می گویند فلان الکی خوش است .
مساله واضح تر شد باید به دنبال این بود که چه زمانی شادی خوب است
برای دانستن این نکته سری به حالت متضاد آن میزنیم : غم غصه نگرانی اضطراب الفاظی که انسان را ناخوش می آید و طبعا از آن گریزان است . ولی آیا اندوه و اظطراب و نگرانی فی نفسه بد است ؟ با در نظر گرفتن بعضی موقعیت ها که پر واضح است اگر بر سر کسی مصیبتی وارد شود کسی را از دست دهد یا بلایی ببیند معمولا به خاطر اندوه مورد ملامت واقع نمیشود و حتی در بعضی مواقع اندوهناک بودن را ضروری میدانند مثل گاهی که از شخص خطایی سر زند اگر بی غم باشد ملامت میشود .
ولی به هر حال بدون در نظر گرفتن جهات یاد شده انسان مایل به خوشی شادی و خوشگذرانیست تا گاهی که پیش آمدی عیشش را بر هم زند . پس این میل نباید بد باشد .یعنی میل به همواره خوش بودن و مشکل نداشتن . دنیایی باشد که انسان در آن همیشه شاد باشد و هیچ اندوه رنج گرفتاری و دردی نداشته باشد . بله این همان بهشت موعود است .پس چرا ما در دنیا اینطور نباشیم ؟ اگر خوب است پس ما بی خیال باشیم و غصه هیچ چیز را نخوریم . از وسایل شادی و تفریح استفاده کنیم از خوراکهای مفرح و شادی آور استفاده کنیم . اصلا چرا متحمل رنج شویم بنشینیم و صبح تا بیگاه فیلم های طنز ببینیم . می شود ؟ البته نه زندگی دنیا قاعده دارد کار و تلاش و رنج دارد بهشت نیست که حتی برای خوردن میوه نیاز به دراز کردن دست نباشد . هر لذتی در دنیا هزینه دارد . نگران هزینه های زندگی بودن بد نیست . بی خیال از عاقبت کار به عیاشی پرداختن بد است . اعتدال باید رعایت شود و گرنه عیش به عزا مبدل میشود .
پس همواره خوش بودن مطلوب است ولی نه در دنیا با این همه گرفتاری . که حتی گفته شده لذت واقعی در دنیا یافت نمیشود و اگر هم چیزی باشد به حقیقت دفع الم است . خوردن غذا لذیذ است چون دفع الم گرسنگی میکند . پس اندوه و اضطراب و نگرانی از آینده و به فکر عاقبت و آخرت بودن خوب است مادامی که انسان را به یاس نکشاند . و مانع از انجام تکالیف نشود . و شادی هم در صورتی که مخل به زندگی و تکالیف شود خوب نیست . برای وارستن از هوشیاری و ناراحتی ننگ خمر و بنگ بر خود زدن خوب نیست . برای یک دمه شهوت که خاک بر سر آن ذلیل شدن آئین خوبی نیست .
لذا مومن تا در دنیاست غمناک و نگران است . و این غم و نگرانی بجاست مثل کسی که نگران نتیجه امتحان باشد . این نگرانی میتواند به او انگیزه برای مطالعه بیشتر دهد . و نتیجه بی خیالی در چنین هنگامه ای مردود شدن در امتحان است
مناسب همین موقع است که به قارون گفته میشود :
لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْفَرِحِینَ سوره 28, آیه 76
شادی نکن براستی خدا شادمانان را دوست نمی دارد
و به دوزخیان خطاب میشود :
ذَلِکُم بِمَا کُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ سوره 40, آیه 75
این بدان سبب است که در زمین به ناروا شادی میکردید
درمان این غم و نگرانی هم عمل به تکلیف است و پس از عمل به تکلیف باید به رحمت الهی امیدوار بود . که :
لَا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ سوره 12, آیه 87
نومید از رحمت حق نمیشوند مگر گروه کافران
بله وقتی کارنامه سیاه باشد امید از دست میرود اما آن را که حساب پاک است از محاسبت چه باک است مانند شهید که همه چیزش را میگذارد و خونش را نثار می کند و با ریختن نخستین قطره خون پاک میشود و از جوایز خداوند منان بهره مند و شادمان است
فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ سوره 3, آیه 170
به آنچه خدا از فضل خود به آنان داده است شادمانند و براى کسانى که از پى ایشانند و هنوز به آنان نپیوستهاند شادى مىکنند که نه بیمى بر ایشان است و نه اندوهگین مىشوند
این شادی پس از پیروزی ملامت ندارد خیلی بجاست و بموقع و لذتبخش و جاودان پس از آن نه ترسی است نه حزن و اندوهی . و چه حسن عاقبتی
در نوشتن مطالب فوق از مباحث استاد مصباح یزدی استفاده شده . یک وقت به سرقت متهم نشویم
اینک ببینیم حال ما چگونه است ؟
یک زمان لفظ خوشگذرانی بسیار زشت شمرده میشد . از آن زمان بسیار نمیگذرد . واژه خوشگذران در مورد انسانهای هرز بکار میرفت . اکنون چطور ؟ دنیای ما پر شده از ابزار خوش گذررانی و سرگرمی . تلوزیون اینترنت لپ تاپ موبایل بازی های رایانه ای . بسیاری اصلا فرصت سر خاراندن را هم ندارند . اگر هنگام استفاده از یکی از این ابزار تفریحی اندک ملالی در شخص پدید آید بی درنگ به سراغ ابزار دیگر میرود تنوع هم آنقدر هست که پاسخگو باشد . همه جا سخن از این است که چه کنیم که یک زندگی شاد و بی دغدغه داشته باشیم . چطور ثروتمند شویم تا هر چه بیشتر اسباب عیش و شادی برای خود فراهم کنیم .
کلمات دیگری هم هست که قبلا زشت شمرده میشدند اما امروز لهو و لعب جایگاه دیگری پیدا کرده بازیگری و مسخرگی دیگر بطالت اوقات نیست مطربان و مسخرگان اکنون تا پاسی از نیمه شب و احیانا تا صبح میهمان خانه های مردمند و قدر و منزلتی یافته اند دست نایافتنی بسیاری بزرگترین رویایشان این شده که یک بار ایشان را از نزدیک زیارت کنند
اما هدف از این سرگرم کردن ها چیست سر مردم به این بازیگریها گرم باشد که از چه غافل باشند دغدغه چه را نباید داشته باشند راضی نگاه داشتن مردم از اولین شروط تسلط بر آنهاست و وقتی نتوان مشکلات را حل کرد و دردها را درمان ساده ترین راه این است که به آنها گفته شود بخند خنده بر هر درد بی درمان دواست . آنقدر باید سرگرم شوند که به فکر ... نیافتند
البته مجریان این صحنه غافل از این معنایند که بالاخره جهان را صاحبی باشد خدا نام و ...